Wiens democratie? Onderzoek naar het begrip democratie in Afrika

Het NIMD is begonnen aan een nieuw project, genaamd 'WhoseDemocracy? Lab'.

Het project brengt mensen van over het hele Afrikaanse continent samen om het concept van democratie te heroverwegen.

Het idee is om multidisciplinaire Democracy Labs te creëren, online ruimtes die mensen uit verschillende landen, contexten en achtergronden samenbrengen.

Deze mensen beginnen aan een innovatief proces waarin ze uit de traditie stappen en samenwerken om aannames in twijfel te trekken, creatief te denken en tot de kern te komen van wat democratie voor hen betekent.

Maar we hopen vooral dat de gesprekken die we op gang brengen zullen leiden tot meer acties en initiatieven. Onderzoeken wat democratie betekent, waar de huidige systemen falen en waar er mogelijkheden zijn voor verandering zijn belangrijke eerste stappen op weg naar meer inclusieve democratieën die echt werken in hun context. Het gaat om manieren om "democratie te bedrijven" die passen bij de context, behoeften, culturen en normen van elk land.

In september werden twee levendige Democracy Labs gehouden om de tekortkomingen van het huidige democratische systeem te analyseren.

 

De Democracy Labs tot nu toe: Lab 1

De resultaten van het eerste van deze labs draaiden om burgereducatie, staatsvertrouwen, marginalisatie van etnische groepen en cultuurspecifieke democratie.

Tijdens dit gesprek was men het er algemeen over eens dat de democratie, zoals die bekend staat en momenteel wordt gepraktiseerd in Afrikaanse landen, niet goed is aangepast aan de verschillende contexten in deze landen.

Men had het gevoel dat de manier waarop democratie in deze landen werd geïmplementeerd een verkeerd afgelopen copy-paste oefening was.

"We gebruiken de verkeerde kaart. Je kunt niet verwachten dat je de kaart van de democratie in Engeland gebruikt in Nigeria, omdat je weet dat het totaal anders is. Het is een andere context."

Een Keniaanse deelnemer benadrukte bijvoorbeeld hoe Europese ideeën over democratie zich transformeerden tot een universeel begrip van wat democratie betekent. Dit leidde tot een breuk met de Keniaanse politiek, waar verkiezingen volgens haar te vaak een op etniciteit gebaseerde context hebben.

Hoe kunnen we ervoor zorgen dat het beter aansluit bij de Afrikaanse context? De deelnemers waren van mening dat een deel van het antwoord zou kunnen liggen in het leren van het verleden, het rekening houden met prekoloniale tijden en het begrijpen van het verband tussen democratie en cultuur.

"Dus het draait allemaal om gesprekken, het draait allemaal om praten, het draait allemaal om teruggaan en leren van onze geschiedenis en het voorspellen van de toekomst."

De Democracy Labs tot nu toe: Lab 2

Net als bij de eerste groep draaiden de uitkomsten van deze groep om maatschappelijke betrokkenheid, onderwijs en een gebrek aan stabiele instellingen.

Terwijl sommige leden van de groep zich afvroegen of de democratie vervangen kon worden door een ander soort politieke structuur, waren anderen van mening dat een meer gecontextualiseerde democratie de weg vooruit was.

"We moeten democratie contexualiseren. We kunnen het alternatief niet willen. (...) Het alternatief is dictatuur. We zeggen dat er een probleem is met de westerse en eurocentrische ideeën over democratie, die eigenlijk gebaseerd is op individualisme en Europese idealen."

Eén deelnemer benadrukte dat depressief zijn over de staat van de Afrikaanse democratie goed is, omdat de huidige staat van de democratie in feite deprimerend is.

"Helaas hebben we een regering voor de elite, door de elite, voor de elite. Ze doen alles om die positie te bereiken en als ze daar eenmaal zijn, vergaren ze alleen maar rijkdom."

Op de vraag hoe het verder moet, benadrukten veel deelnemers dat er een einde moet komen aan de maatschappelijke scheiding tussen elites en het volk. Voor hen moet het systeem te allen tijde ten dienste staan van het volk, van iedereen en niet alleen van etnische meerderheden.

Een doorlopend gesprek

Wat is de volgende stap voor het WhoseDemocracy? Lab project?

Zoals sessiebegeleider Michael Onyebuchi Eze aangeeft, is het gesprek nog steeds gaande.

"We hebben een aantal problemen en uitdagingen voor de democratie in Afrika kunnen ontleden.

Aangezien de ervaringen van de deelnemers uiteenlopend zijn en niet kunnen worden gegeneraliseerd, moeten we nadenken over hoe deze kwesties kunnen leiden tot zinvolle voorstellen die werken in hun verschillende contexten."

Door het hele proces hopen we op een zinvolle dialoog die verandering zal stimuleren en zal leiden tot een gezonder politiek klimaat."