Myanmar: Optimisme en kansen in het landschap na de coup

Een jaar geleden, op 1 februari 2021, zetten de militairen in Myanmar de gekozen regering af, waardoor een geleidelijk proces van democratisering, dat tien jaar eerder was begonnen, tot stilstand kwam. De staatsgreep leidde tot protesten in het hele land en mensen gingen de straat op om hun steun voor de democratie te betuigen.

NIMD was actief in Myanmar sinds 2014 via de Myanmar School of Politics (MySoP), die door het hele land cursussen over democratieonderwijs organiseerde.

Terwijl deze cursussen momenteel zijn opgeschort, Htet Oo Wai, directeur van de Myanmar School of Politicsis vastbesloten haar werk voort te zetten en vindt inspiratie in de moed en de wil van de mensen. Hier beantwoordt ze vragen over het werk van MSoP en kijkt ze vooruit naar de uitdagingen in de toekomst:

Kunt u ons een update geven over de democratie in Myanmar op dit moment?

Htet Oo Wai: Myanmar streeft al sinds de onafhankelijkheid in 1947 op geheel eigen wijze naar democratisering. Helaas is de militarisering van bestuur en administratieve systemen de status quo en zijn er veel levens opgeofferd in deze decennialange strijd voor democratie.

"Het antwoord op de vraag of de democratie al dan niet kan zegevieren, ligt in de handen van het volk."

De strijd gaat door na de staatsgreep van 2021. In de begindagen hebben de mensen op vreedzame en creatieve manieren hun wil getoond en de wil van het volk is nog steeds sterk. Het antwoord op de vraag of de democratie al dan niet kan zegevieren, ligt in de handen van het volk - het zal afhangen van de manier waarop burgers met elkaar en met belangrijke actoren in contact treden om de huidige crisis te boven te komen.

Hoe heb je, met de gecompliceerde geschiedenis van Myanmar, geholpen om dat proces van dialoog en betrokkenheid te bevorderen?

Er was sprake van extreme polarisatie en wantrouwen tussen politici en politieke partijen. We moesten uitleggen dat we er niet waren met een politieke agenda of om een politieke partij te promoten. We hielden altijd vast aan ons kernprincipe van onpartijdigheid.

We organiseerden bootcamps en evenementen die mensen samenbrachten. We moesten ervoor zorgen dat er ruimte was voor hen om zich te engageren, om de dialoog aan te gaan, want de cultuur van polarisatie verdwijnt niet van de ene op de andere dag.

We moesten ze de ruimte geven om zich te realiseren dat politieke macht en posities belangrijk zijn, maar als we dieper ingaan op hun belangen, in hun gemeenschap en de mensen die ze vertegenwoordigen, lijken ze veel op elkaar.

De training die we in relatief korte tijd hebben gegeven, heeft al zoveel veranderd. We moeten blijven investeren in de toekomst van Myanmar, ongeacht de coup.

Ziet u ruimte voor optimisme over de huidige situatie in Myanmar?

Het is verbazingwekkend om de mensen op straat te zien en hoe toegewijd ze zijn. Het is nu een jaar geleden sinds de staatsgreep en de mensen zijn nog steeds zo sterk in hun geloof en hun verwachtingen.

"We moeten blijven investeren in de toekomst van Myanmar, ongeacht de coup."

Ik heb niet genoeg woorden om te beschrijven hoezeer die energie me drijft en inspireert om me in te zetten voor dit soort werk, om te streven naar meer en om harder te werken voor mijn land. We moeten ons best doen met de beperkte ruimte die we hebben en bijdragen aan deze voortdurende overgang.

Hoe hoop je je werk voort te zetten?

Ondanks de staatsgreep en alle uitdagingen en strijd waar we mee te maken hebben, zullen we ons blijven inzetten om de capaciteit van democratische actoren in het land op te bouwen. Het internet is een van de weinige toegankelijke platforms waarmee mensen relaties kunnen onderhouden en gemeenschappen kunnen opbouwen. We zien hier dus een kans om dit aan te boren, mogelijk door een digitaal platform te lanceren waarop we belangrijke politieke inzichten en kennis kunnen delen.

Hoe belangrijk zijn vrouwen, jongeren en etnische minderheden in dit proces?

Mensen zeggen dat jongeren de toekomst zijn, maar ze zijn niet alleen de toekomst - ze nemen nu al het voortouw en ik wil hun dromen over democratie en hun verlangen om de toekomst van het land vorm te geven echt steunen.

Vrouwen in Myanmar staan altijd vooraan bij pro-democratische inspanningen en we willen bijdragen aan het opbouwen van hun capaciteit om leiders te zijn in hun gemeenschappen en in de politieke sfeer. Op dit moment heerst er wanorde en verwarring op het terrein, en zodra de rust is weergekeerd, heeft het verzoeningsproces veel vredestichters en vernieuwers nodig, en mensen die traditioneel gemarginaliseerde stemmen kunnen vertegenwoordigen. We zien dat vrouwen klaar zijn om deze rollen op zich te nemen.

"Mensen zeggen dat jongeren de toekomst zijn, maar ze zijn niet alleen de toekomst - ze nemen nu al het voortouw."

Etnische leiders en gemeenschappen dromen ook van gelijke vertegenwoordiging, het samenbrengen van alle diversiteit en het omarmen van de verschillen. Onze vaardigheden in het faciliteren van dialoog kunnen hier veel aan bijdragen. Leiders van etnische politieke partijen hebben gezegd dat het onpartijdige en gelijkwaardige platform van MySoP zo'n unieke ervaring was, en ze waardeerden echt de betrokkenheid die het met zich meebracht om er deel van uit te maken.

Welke rol kunnen internationale actoren spelen bij het bevorderen van de terugkeer naar een democratische overgang?

Er zijn veel mogelijkheden voor internationale actoren. Sommigen hebben de macht om mensen te coördineren, middelen te mobiliseren en verhalen vanaf de grond te versterken. Anderen kunnen luisteren naar de mensen in Myanmar, bemiddelen en de juiste informatie doorgeven aan de juiste groep mensen.

Op welk aspect van je werk voor MySoP ben je het meest trots?

MySoP respecteert de stem van lokale gemeenschappen en mensen ter plaatse bij alles wat we doen, en dat is iets waar ik echt trots op ben. En het horen van alle verhalen over verandering, van individuen en de mensen met wie ze werken, en hoe dat heeft geleid tot systemische veranderingen in de grote lijnen in de loop van ons werk in Myanmar - dat is iets waar het team en ik heel blij van worden.