Inclusieve democratie in Mozambique: Versterking van de politieke participatie van vrouwen

Op deze Internationale Dag van de Democratie hebben we onze partners en landenkantoren uit het hele NIMD-netwerk gevraagd om een momentopname te geven van inclusieve democratie in hun land. Lorena Mazive, programmacoördinator van onze partner in Mozambique, het Institute for Multiparty Democracy (IMD), onderzoekt hier hoe ons gezamenlijke werk de politieke participatie van vrouwen vergroot en verdiept.

Lorena Mazive

Op het eerste gezicht lijkt Mozambique een baken van gelijkheid als het gaat om de politieke participatie van vrouwen. 42% van de zetels in de Nationale Assemblee wordt bezet door vrouwen. En Mozambique is het derde land in Afrika met 50% of meer vrouwen op ministerposten.

Maar als je wat dieper kijkt, verbergen de statistieken een meer verontrustende realiteit. Er zijn grote verschillen binnen partijen. Het percentage vrouwen in de Nationale Assemblee weerspiegelt grotendeels de situatie in de regerende partij, maar andere partijen blijven achter. Zo is er bijvoorbeeld voor het eerst in de geschiedenis van Mozambique zelfs een parlementaire partij zonder vrouwen.

 

De statistieken verhullen ook andere discrepanties. Op subnationaal niveau is het aantal vrouwen dat vertegenwoordigd is in democratische instellingen zoals provinciale en gemeentelijke vergaderingen veel lager. En dit wordt nog versterkt in de meer landelijke gebieden.

Zoals je je kunt voorstellen, en zoals in veel landen, spelen sociaal-culturele factoren een grote rol in deze verschillen. In Mozambique hebben sommige vrouwen geen toegang tot het niveau van onderwijs en alfabetisering dat nodig is om machtsposities te verwerven. En onze samenleving legt onevenredig veel gezinsverplichtingen op de schouders van veel vrouwen, waardoor ze effectief worden uitgesloten van de kans om deel te nemen aan de politiek.

Er is dus geen sprake van een gelijk speelveld in Mozambique - verre van dat. We zijn blij dat er vooruitgang is geboekt en dat er mogelijkheden zijn voor vrouwen om leidinggevende functies te bekleden. Maar de toegang tot die mogelijkheden hangt sterk af van de omstandigheden van elke vrouw. Het hangt af van de toegang tot onderwijs, de verwachtingen van de familie, het politieke niveau, de geografische locatie en de politieke partij.

Hoe maakt IMD Mozambique een verschil?

We zien dat er in Mozambique op verschillende niveaus ongelijkheid bestaat. En pleiten voor verandering vergt tijd en investeringen op elk niveau van het politieke systeem.

Daarom hebben we bij IMD een gelaagde aanpak. We werken rechtstreeks met vrouwen om hen te helpen de kennis, vaardigheden en netwerken te ontwikkelen om hun politieke potentieel te realiseren. We combineren deze training met lobbyen en belangenbehartiging, omdat we niet alleen mensen bij elkaar kunnen brengen - we moeten ze ook de instrumenten voor empowerment geven.

Onze Politieke Academie

Onze activiteiten omvatten de IMD Politieke Academie voor Vrouwen, die de principes volgt van NIMD Scholen voor democratie en verwelkomt elk jaar meer dan 100 vrouwen van politieke partijen en jongerenorganisaties. Op de academies delen de (aspirant-)politici kennis en vaardigheden, breiden ze hun netwerken uit en bouwen ze zelfvertrouwen op door middel van workshops, mentoring en gerichte training.

Onze dialoog

De volgende stap is ervoor zorgen dat de barrières voor gelijke deelname worden herkend en aangepakt.

We doen dit door middel van dialoog. We brengen bijvoorbeeld vertegenwoordigers van de vrouwenliga's en jongerenliga's van de partijen samen met het maatschappelijk middenveld. Ze nemen deel aan regelmatige dialoogsessies met meerdere belanghebbenden, waar ze een gezamenlijke aanpak proberen te smeden om de vertegenwoordiging van vrouwen en jongeren te vergroten.

De resultaten van deze dialoog worden vervolgens gepresenteerd tijdens dialoogsessies die IMD organiseert voor leiders van de politieke partijen, waardoor een veilige ruimte ontstaat om te lobbyen voor wetsverandering.

Ik denk dat het IMD zich in een unieke positie bevindt om dit soort dialoog te leiden. Het is altijd de kern geweest van wat we doen, en we hebben jarenlang gewerkt aan goede betrekkingen op basis van vertrouwen met politieke partijen en het maatschappelijk middenveld.

Wat zijn de resultaten tot nu toe?

We zijn blij dat we door dit alles hebben bijgedragen aan concrete resultaten. Zo is een lid van de Politieke Academie voor Vrouwen onlangs secretaris-generaal geworden van een partij in Mozambique.

Het is de eerste keer in de geschiedenis van het land dat een politieke partij een vrouw als secretaris-generaal heeft.

Ik zie het als een bewijs van de mogelijkheid om echt invloed uit te oefenen op veranderingen als je nauw samenwerkt met de politieke partijen.

De nominatie is goed voor de partij, die van oudsher wordt gezien als een door mannen gedomineerde partij, maar het is ook een boodschap over het belang van het waarderen van de deelname van vrouwen. Het betekent dat men begrijpt dat vrouwen gelijkwaardig kunnen participeren en tastbare veranderingen binnen een partij kunnen beïnvloeden.

We hopen dat deze vooruitgang een voorbeeld kan zijn voor andere politieke partijen die nog steeds geen ruimte geven aan vrouwen in leidinggevende functies.