Van interne ontheemding tot pleitbezorger van vluchtelingen

Dit weekend werden er parlementsverkiezingen gehouden in Oekraïne. Het is een belangrijke stemming, aangezien het land nog steeds lijdt onder de Russische annexatie van de Krim, het conflict in het oosten van het land voortduurt en corruptie een ernstig probleem blijft. Er is een sterke publieke vraag naar democratische hervormingen en er zijn campagnevoerders en politici die hoop geven op een meer democratische toekomst. Een opmerkelijk persoon die we hebben ontmoet op onze school voor democratie in Lviv is Natalia Maryichuk, campagnevoerder voor de rechten van vluchtelingen. Dit is haar verhaal.  

 

Natalia Maryichuk is een oud-leerlinge van de school voor democratie in Lviv, Oekraïne, die wordt geleid door de Oost-Europees Centrum voor Meerpartijendemocratie (EECMD) met de steun van NIMD. Natalia's weg naar de school voor democratie is echter niet die van een gemiddelde student. Ze komt oorspronkelijk uit Alchevsk, Oost-Oekraïne, maar haar leven was nauw verbonden met haar geboortestreek Donbas. Daar voltooide ze haar opleiding en bouwde ze een succesvolle carrière op - eerst in een grote ingenieursonderneming en daarna als ondernemer en consultant.

Het conflict in Donbas veranderde dat allemaal. Natalia werd een in eigen land ontheemde, die na de annexatie van de Krim in 2014 en het Russisch-Oekraïense conflict gedwongen werd om samen met haar familie naar het westen van Oekraïne te verhuizen. Haar persoonlijke ervaring als ontheemde en de uitdagingen waarmee ze werd geconfronteerd, overtuigden haar om zich te richten op burgeractivisme.

Een nieuwe realiteit onder ogen zien

In eigen land ontheemd raken betekende voor Natalia afscheid nemen van familievrienden, haar bloeiende bedrijf sluiten en de banden verbreken met de plek die ze haar hele leven al haar thuis noemde.

"Toen ik me in 2014 in Lviv vestigde, meer dan 1300 km van mijn thuisstad, moest ik mijn leven opnieuw beginnen. Eerst moest ik op zoek naar nieuwe kansen; en daarvoor moest ik nieuwe vaardigheden leren" zegt Natalia. Haar ervaring na de gedwongen verhuizing laat zien hoe de grote uitdagingen van het leven kansen en successen kunnen brengen.

Na haar verhuizing naar Lviv investeerde Natalia veel tijd en energie in haar zelfontwikkeling om zich voor te bereiden op nieuwe kansen. Op eigen initiatief startte ze een nieuw familiebedrijf op het gebied van agrarische hydrocultuur. Er heeft zich echter een nog grotere verandering voorgedaan in haar houding ten opzichte van betrokkenheid bij het politieke leven.

 

Een standpunt innemen voor een nieuwe gemeenschap

In 2015 werd Natalia vastbesloten om haar medevluchtelingen in Oekraïne te helpen: Dit leidde tot de oprichting van de Civic Movement of Donbas Refugees (CMDR), een NGO waarvan ze sinds 2016 voorzitter is.

"De uitdagingen waarmee ontheemden zoals ik in het dagelijks leven worden geconfronteerd, hebben een groep gelijkgestemde mensen met een vergelijkbare ervaring bij elkaar gebracht, die in de stad Lviv en de bredere regio terecht zijn gekomen", merkt Natalia op. "Het idee was om onze krachten te bundelen om onszelf en andere ontheemden te helpen in alledaagse zaken, maar vooral om onze stem te laten horen in de lokale en regionale gemeenschappen."

Deze verantwoordelijkheid op zich nemen bleek een veeleisende taak te zijn, die ook nieuwe kennis en specifieke vaardigheden vereiste. Natalia geeft toe dat ze op dat moment weinig ervaring had met betrokkenheid bij maatschappelijke en politieke activiteiten. Daarom ging ze op zoek naar een mogelijkheid om kennis en instrumenten te verwerven die haar konden helpen bij het leiden en ontwikkelen van CMDR. "Zo vond ik in de tweede helft van 2017 de Democracy School in Lviv. En ik had veel geluk dat ik zo'n kans kreeg!" voegt ze eraan toe.

 

Via de school voor democratie volgde Natalia cursussen in zowel theoretische als praktische politieke onderwerpen, waaronder mensenrechten, fondsenwerving en methoden voor belangenbehartiging. Natalia is ervan overtuigd dat haar deelname aan de NIMD/EECMD Democracy School haar kijk op politiek heeft veranderd.

"De school heeft mijn ogen geopend voor veel politieke problemen en hun mogelijke oplossingen, zoals corruptie en intolerantie." Ze benadrukt dat de meer theoretische cursussen en discussies haar begrip van het politieke systeem op verschillende niveaus hebben verrijkt, maar dat de meer praktische cursussen en trainingen haar nieuwe belangrijke instrumenten hebben gegeven voor haar werk als NGO-leider. De trainingen tijdens de reguliere lessen en buitenschoolse evenementen waren perfect toegerust om te voldoen aan de behoeften van een zich ontwikkelende burgeractivist en potentiële politieke leider.

 

Lessen in de praktijk brengen

"De kans om te leren over kanalen voor vreedzame politieke beïnvloeding en fondsenwerving heeft de principes en methoden die we toepassen voor het runnen van onze organisatie gevormd en heeft ons gevoel voor strategische richting verbeterd", legt ze uit. Ze vond ook inspiratie in de cursus over mensenrechten, waarna ze de bescherming van de rechten van ontheemden tot een belangrijke pijler van de organisatie maakte. Via de advocacy-netwerken die ze op de school heeft opgebouwd, is Natalia ook lid geworden van de Lviv Reforms Council Coalition - een burgerinitiatief voor de coördinatie van democratische hervormingen in de regio Lviv.

Sinds het einde van haar cursus in 2018 is Natalia dicht bij de schoolgemeenschap gebleven en blijft ze deelnemen aan de activiteiten ervan. Hierdoor blijft ze zich inzetten voor democratisering, door samen te werken met zowel alumni als huidige studenten in hun eigen projecten.

Dankzij het project van de school voor democratie zegt Natalia dat ze ook een diep gevoel van burgerzin en verantwoordelijkheid heeft ontwikkeld. Ze heeft haar inzet versterkt voor het ondersteunen van ontheemden zoals zijzelf en voor het democratischer maken van de publieke en politieke cultuur in Oekraïne. Door op te treden als een leider van verandering in haar organisatie en lokale gemeenschap, neemt Natalia deel aan de bredere democratische transformatie van Oekraïne.