Verkiezingen in Latijns-Amerika: De democratie versterken of de ontevredenheid aanwakkeren?

NIMD en Internationale Crisisgroep een rondetafeldebat georganiseerd over verkiezingen, democratie, vrede en conflicten in Latijns-Amerika.

Het debat vond plaats op het kantoor van de International Crisis Group in Brussel op 19 april en ging over de rol die verkiezingen kunnen spelen in het versterken van de democratie of het aanwakkeren van onvrede.

Verkiezingen en democratie in Latijns-Amerika

Verkiezingen zijn een belangrijke indicator voor de kwaliteit van de democratie en een test of sociale en politieke verschillen vreedzaam kunnen worden afgehandeld. Het aantal deelnemende politieke partijen, de invloed van financiële middelen op de resultaten en de rol van vrouwen, jongeren of andere traditioneel ondervertegenwoordigde groepen wijzen allemaal op een of andere manier op het niveau van inclusiviteit.

Of de uiteindelijke resultaten door een groot deel van het electoraat worden gerespecteerd of tegengewerkt is een andere cruciale maatstaf voor de gezondheid van een democratie.

Dit is met name relevant in de Latijns-Amerikaanse context. 2018 is een kritiek jaar voor de democratieën van dit continent. Er vinden presidents- en/of parlementsverkiezingen plaats in Colombia, El Salvador, Costa Rica, Venezuela, Paraguay, Mexico en Brazilië, waarbij al deze landen te maken hebben met acute bezorgdheid over economische en veiligheidskwesties en een groot wantrouwen van de bevolking in hun bestuurselites. Dit wantrouwen leidt vaak tot verdeeldheid en polarisatie binnen samenlevingen.

Het rondetafelgesprek

Tijdens de rondetafelconferentie reflecteerden experts en praktijkmensen op deze recente en komende verkiezingen en kwamen een aantal belangrijke vragen aan bod:

• Hoe beïnvloeden corruptie en illegale praktijken democratische processen?
• Wat kunnen politici en mensen uit de praktijk doen om verantwoordelijke en transparante verkiezingen te bevorderen?
• En wie zijn de politieke actoren die profiteren van de toegenomen publieke vraag naar transparante besluitvorming en de publieke onvrede over corruptie, onveiligheid en lage economische groei?

Meer concreet richtte het evenement zich op wat we kunnen leren van de turbulente nasleep van de verkiezingen van november 2017 in Honduras, evenals de reactie van Colombia op de eerste deelname van de FARC aan de parlementsverkiezingen en de mogelijke effecten van het in diskrediet gebrachte kiesstelsel van Venezuela op vrede en stabiliteit.

Sprekers en panelleden waren onder andere:

• Ivan Briscoe, programmadirecteur Latijns-Amerika en het Caribisch gebied, Internationale Crisisgroep
• Gianfranco Bochicchio, beleidsmedewerker Democratie en verkiezingswaarneming, Europese Dienst voor extern optreden
• Angela Rodriguez, directeur voor Colombia NIMD
• Heleen Schrooyen, senior programmamanager voor Latijns-Amerika, NIMD

Conclusies en aanbevelingen

Naar aanleiding van het evenement heeft NIMD een lijst samengesteld van conclusies en aanbevelingen over versterking van de democratie in Latijns-Amerika.