Lokale verkiezingen in Tunesië: Hoe bouw je vertrouwen op in de politiek?

Op 6 mei 2018 gingen Tunesiërs naar de stembus voor de eerste gemeenteraadsverkiezingen sinds de Jasmijnrevolutie in 2011. Deze verkiezingen waren verschillende keren uitgesteld en werden door deskundigen alom beschouwd als een test voor het succes van de democratische transitie in Tunesië. Hoe zouden de regerende nationale partijen reageren op een mogelijk verlies van invloed op lokaal niveau?

Zoals verwacht was de opkomst met 35,6% laag. Veel Tunesiërs onthielden zich van stemming uit frustratie over de ineffectiviteit van de politieke partijen op nationaal niveau bij het aanpakken van dringende problemen zoals jeugdwerkloosheid. Veel mensen hadden het gevoel dat ze in 2011 en 2014 hadden gestemd zonder veel positieve verandering in hun dagelijks leven te zien. Een gevoel van frustratie over de nationale politiek kwam ook tot uiting in het feit dat onafhankelijke lijsten de grootste winnaars waren bij de verkiezingen.

Jongeren en de verkiezingen

Maar ondanks de lage opkomst waren bepaalde aspecten van de verkiezingsuitslag veelbelovend. De deelname van een groot aantal vrouwen en jongeren was zo'n hoogtepunt. 29,7% van de lijsten werd aangevoerd door vrouwen en vrouwelijke kandidaten wonnen uiteindelijk 47% van de zetels in de gemeenteraden.

Nederlands parlementslid Anne Kuik vergezelde NIMD naar Tunis tijdens de verkiezingen. Zij deelt haar inzichten.

De hervormingen na de revolutie van 2011 hebben het politieke systeem opengesteld voor jongeren. De kieswet bevat nu bepalingen die ervoor zorgen dat jongeren en vrouwen op kandidatenlijsten komen te staan. Maar de kans krijgen om gekozen te worden is één ding; een nog grotere uitdaging is om het vak van politicus te leren.

Generaties Tunesiërs zijn opgegroeid in een autoritair land zonder ervaring met democratische politiek. In landen met een langere democratische traditie leren jongeren de basisprincipes van democratie door burgereducatie, meedoen aan verkiezingen voor studentenraden, lid worden van jongerenafdelingen van politieke partijen. De huidige generatie Tunesische jongeren heeft dergelijke kansen niet gehad.

De school voor politiek

De Tunesische School voor Politiek wil deze leemte opvullen. Het is een plek waar jonge Tunesische politici kunnen leren over democratische politiek. De school legt de nadruk op een cultuur van vertrouwen en dialoog: een cultuur die wordt gekenmerkt door luisteren naar wat burgers bezighoudt en samenwerken met politieke tegenstanders om een gemeenschappelijke basis te vinden. Sommige afgestudeerden van de Tunesische School voor Politiek zijn inmiddels parlementslid of minister geworden. Anderen zijn actief in het trainen van andere leden van hun eigen partijen en het overdragen van de vaardigheden die ze hebben geleerd.

De lage opkomst bij de gemeenteraadsverkiezingen laat zien dat er nog veel moet gebeuren om de democratie in Tunesië te consolideren. De politieke partijen moeten het vertrouwen van het publiek winnen door zich transparant te gedragen en in te spelen op de behoeften van de mensen die hen hebben gekozen. NIMD zal Tunesië in dit proces blijven steunen door te investeren in een nieuwe generatie effectieve en betrouwbare politici.

De Tunesische School voor Politiek wordt geleid en gecoördineerd door de Centrum voor mediterraanse en internationale studies (CEMI) en ondersteund door NIMD in samenwerking met DEMO Finland. Meer informatie over ons programma in Tunesië.