De machtsoverdracht in de VS: hoe verdeeldheid te dichten door middel van inclusieve democratie  

Gisteren verwelkomden de VS een nieuwe president en vicepresident aan de macht. NIMD's Senior Advisor Strategic Relations, Heleen Schrooyen, en Communications Officer, Emanuela Campbell, onderzoeken hoe de nieuwe regering een begin kan maken met het dichten van de kloof. 

Op 6 januari 2021 keek de wereld toe hoe gewelddadige massa's demonstranten het Amerikaanse Capitool bestormden. Terwijl duizenden mensen zich een weg ramden naar het meest erkende symbool van democratie van het land, was het overduidelijk dat er iets mis was gegaan in de VS.

Mensen zijn boos. Hun woede werd aangewakkerd door Donald Trumps beweringen over verkiezingsfraude; het werd aangewakkerd door zijn verdeeldheid zaaiende retoriek; en het culmineerde in de gewelddadige rellen waarvoor de president werd aangeklaagd.

Maar onder die woede liggen ook gevoelens van machteloosheid en ondervertegenwoordiging. Gevoelens die Trump heeft aangewakkerd en uitgebuit voor zijn eigen politieke gewin. De mensen die het Capitool bestormden voelen zich misschien vertegenwoordigd door Trump, maar ze voelen zich niet vertegenwoordigd door hun politieke systeem en hun democratie als geheel.

Dus hoe kan de VS zich verbeteren nu het een nieuw presidentschap ingaat? Hoe kunnen ze leren van de uitsluiting die delen van hun bevolking voelen en deze lessen gebruiken om een minder verdeelde en meer inclusieve samenleving te creëren?

Een kans om kritisch te zijn 

De komende zittingsperiode biedt leiders in de VS de kans om kritisch na te denken over hun democratie. Zowel politici als de samenleving zullen moeten nadenken over wat er fout is gegaan en moeten beginnen te bouwen aan hun democratie, zodat die sterker en inclusiever wordt.

Dat moet beginnen met naar het politieke systeem te kijken. Het is tijd om na te denken over welke delen van dat systeem democratische idealen hoog houden en welke delen juist polarisatie en uitsluiting in de hand werken.

De hoge kosten om mee te doen aan verkiezingen in de VS sluiten bijvoorbeeld de overgrote meerderheid van de bevolking volledig uit van de politiek. Voor bijna alle Amerikanen is het idee om hun stem te laten horen via de politiek een ver verwijderde realiteit.

Er moet ook meer duidelijkheid komen over de verantwoordelijkheid van individuen en instellingen om voor hun waarden op te komen en elkaar ter verantwoording te roepen. Politieke partijen moeten bepalen achter welk gedrag ze willen staan en grenzen stellen aan de politici die hen vertegenwoordigen.

Want polarisatie en uitsluiting komen niet uit de lucht vallen. Ze worden in stand gehouden door mensen die voordeel willen halen uit de uitsluiting van anderen en uit een verdeelde samenleving.

Het is een politieke keuze om de publieke discussie te concentreren rond de meest polariserende onderwerpen van het land. Gesprekken over onderwerpen als abortus en het recht om wapens te dragen hebben bijvoorbeeld diepe historische en ideologische wortels.

Meningsverschillen over beladen onderwerpen zijn onvermijdelijk: ze hebben altijd bestaan en zullen altijd blijven bestaan. Maar deze verschillen zijn bewapend en uitgebuit voor individueel gewin. En hulpmiddelen zoals sociale media worden gebruikt om polarisatie aan te wakkeren.

In plaats van bij te dragen aan een cultuur van polarisatie, kunnen politici ervoor kiezen om de dialoog aan te gaan met de mensen, om gebieden van overeenkomst te vinden en naar gezamenlijke doelen toe te werken.

Amerikaanse leiders hebben een ongekende kans om naar het publiek en hun zorgen te luisteren; om een meer open relatie te creëren, waarbij mensen niet buiten de politiek worden gesloten, maar juist begrijpen welke mechanismen tot hun beschikking staan als ze willen deelnemen aan de beslissingen die hen aangaan.

Kortom, ze hebben de kans om te werken aan een meer inclusieve democratie.

Waarom inclusieve democratie?

Als we inclusieve samenlevingen willen, moeten we beginnen met inclusieve democratie.

Inclusieve democratie gaat natuurlijk over het hebben van een stem. Het gaat erom dat iedereen binnen die democratie de kans krijgt om betrokken te raken bij de politiek als hij of zij dat wil.

 

Maar democratie gaat ook verder dan toegang tot de politiek.

Als democratie werkt, betekent dit dat politici zich kunnen richten op het welzijn van de mensen - door beleid aan te nemen dat gelijkheid en gelijke toegang tot kansen in hun samenleving bevordert.

Inclusieve democratie betekent een loon hebben waarvan je kunt leven. Het betekent fatsoenlijk onderwijs voor iedereen, toegang tot gezondheidszorg, sociale mobiliteit en gelijke rechten voor mannen en vrouwen, voor zwarten en blanken.

Echte inclusieve democratieën leveren resultaten. En ze functioneren voor iedereen.

Beschouw democratie niet als vanzelfsprekend

De problemen die leidden tot de bestorming van het Capitool zijn zeker niet exclusief voor de VS. Geen enkele democratie ter wereld is volledig inclusief. Het soort democratie dat echte gelijkheid ondersteunt is een ideaal waar wij als NIMD in al onze programma's naar streven.

Zoals we in de VS hebben gezien, vormt het achterblijven van mensen een tastbare bedreiging voor de vreedzame samenlevingen die we als vanzelfsprekend beschouwen, vooral in meer gevestigde democratieën.

De situatie in de VS laat ons zien dat zelfs de oudste democratieën niet immuun zijn. Geen enkel land is dat. Daarom mogen we democratie niet als vanzelfsprekend beschouwen.

Er zitten barsten in al onze democratieën. Het is aan politieke actoren en leiders om die barsten te repareren door democratische waarden te omarmen en te streven naar een meer democratische politieke cultuur; door de dialoog aan te gaan met hun kiezers; en door over de partijgrenzen heen te werken aan een meer inclusief politiek systeem.