Een nieuwe generatie het beroep van politicus leren in Tunesië

Waar leer je om politicus te worden? Wie kan aspirant-politici de basisbeginselen van democratisch leiderschap bijbrengen? In een land als Tunesië is er geen eenvoudig antwoord op deze vragen.

De Jasmijnrevolutie die plaatsvond in 2011 bracht veel veranderingen: vrije verkiezingen, een parlement dat de regering controleert en een nieuwe grondwet. Tientallen politieke partijen werden opgericht om te strijden om de macht.

Maar na jaren van autoritarisme is democratische politiek in veel opzichten een nieuw beroep.

De Tunesische School voor Politiek (TSoP) werd in 2012 opgericht om jonge aspirant-politici dit vak te leren. Samar Zaidi en Rabia Arfa zijn twee jonge politici die in 2017 de kans kregen om deel te nemen aan TSoP.

Ontmoet Samar en Rabia

Samar Zaidi groeide op in de stad Gafsa in het zuidwesten van Tunesië.

"Ik heb TSoP leren kennen van een partijgenoot van de Front Populaire (een oppositiepartij). Ik vond de cursus openend en zeer praktisch. Ik heb vooral veel technische kennis opgedaan met toepassingen in de praktijk. Ik heb me al aangemeld voor een tweede jaar en hoop de cursus in 2018 voort te zetten".

Rabia Arfa komt ook uit Gafsa, maar is lid van de regerende Nidaa Tounes partij. Haar weg naar de TSoP liep ook via haar partij en ook zij heeft zich aangemeld voor een tweede jaar.

"Ik vond het een zeer interessante ervaring om te delen en te coördineren met jongeren van andere politieke partijen. Zij zijn de drijvende kracht achter politieke verandering in Tunesië. Zij willen dat ons land vooruitgaat. Er waren veel interessante en diverse trainingssessies en er heerste een goede sfeer tussen medewerkers en deelnemers."

Het speelveld gelijkmaken

Elk jaar nomineren de tien grootste politieke partijen hun beste en slimste jonge leden voor deelname aan de trainingsprogramma's. Vervolgens worden vijfenveertig kandidaten geselecteerd. Vervolgens worden vijfenveertig kandidaten geselecteerd. Door middel van dit proces richt de TSoP zich op het creëren van gelijke kansen voor degenen die traditioneel minder toegang hebben tot de politiek: jongeren, vrouwen en mensen uit plattelandsgebieden. Het doel is om het speelveld gelijk te maken en iedereen een gelijke kans te geven om deel te nemen aan de politiek. In 2017 waren 55% van de deelnemers vrouwen en 53% kwamen uit regio's buiten de hoofdstad Tunis.

Na een jaar training worden de tien beste deelnemers geselecteerd voor een uitwisselingsbezoek. Dat bracht Rabia en Samar in december 2017 naar Nederland. Ze bezochten de steden Rotterdam, waar ze leerden over lokale democratie en lokale verkiezingen, en Den Haag, waar ze meer te weten kwamen over de sociale dialoog in Nederland. Dit is met name relevant voor Tunesië in zijn huidige democratische transitie, met lokale verkiezingen die gepland staan voor mei 2018.

Diversiteit omarmen

Naast de relevantie van de school voor de Tunesische context, is een van de meest interessante aspecten van het werk van TSoP dat het politici met verschillende achtergronden de kans geeft om actief deel te nemen aan een constructieve dialoog.

"TSoP creëert een omgeving waarin jonge Tunesische politici van verschillende partijen, standpunten en achtergronden samen kunnen komen. Het was altijd een positieve sfeer," zegt Samar. "Er waren interessante interacties met mensen met verschillende politieke achtergronden met wie ik nog niet eerder veel had uitgewisseld."

Dit sociale aspect van de school is cruciaal om een democratische cultuur onder de deelnemers te bevorderen, begrip te kweken en de deelnemers aan te moedigen om naar verschillende standpunten te luisteren. Maar, zoals Samar aangeeft, het kan ook praktische voordelen hebben, zoals het verbreden van professionele netwerken:

"Ik kende geen andere TSoP-deelnemers voordat het jaar begon, behalve deelnemers van mijn eigen partij, maar ik heb veel vrienden gemaakt en mijn netwerk uitgebreid dankzij de school. Ik speel nu een rol in mijn huidige werk in het Parlement als intermediair met TSoP en zal een rol blijven spelen als TSoP alumni door contact te houden met de medewerkers."

Professionele relevantie en op vaardigheden gebaseerde benadering

Samar vond de training op verschillende manieren nuttig voor haar carrière. Ze werkt nu in de communicatie voor het Tunesische nationale parlement en als gevolg van haar TSoP-training wil ze zich graag verder verdiepen in het ontwikkelen van haar communicatievaardigheden en het uitbreiden van haar expertise.

De professionele relevantie en het leren op basis van vaardigheden sprak ook Rabia aan, die directeur is van de vrouwenafdeling van het Tunesische Instituut voor Strategische Studies.

"Op persoonlijk niveau is het leren van experts over verschillende onderwerpen erg waardevol. Ik herinner me dat een sessie over geopolitiek bijzonder interessant was. TSoP is de enige plek waar ik ooit de kans had kunnen krijgen om over dit onderwerp te leren."

Daarnaast bood TSoP Rabia de mogelijkheid om conferenties bij te wonen en deel te nemen aan panels op hoog niveau om vrouwen in politiek leiderschap te promoten.

Openheid en samenwerking bevorderen

De opleiding heeft zowel Rabia als Samar veel kansen geboden. Maar het brengt ook verantwoordelijkheden met zich mee, vooral ten opzichte van hun politieke partijen.

"Mijn partij rekent erg op TSoP om leden op te leiden. Ik heb nu de verantwoordelijkheid om het goede voorbeeld te geven onder mijn collega's en positieve boodschappen door te geven, integriteit, respect voor elkaars overtuigingen en het belang van dialoog met mensen die een andere mening hebben te promoten. TSoP leert deze essentiële gedragsvaardigheden en er is altijd ruimte voor zelfverbetering."

Rabia zal haar nieuw verworven vaardigheden ook in de praktijk brengen binnen haar partij als lid van een commissie die de Visie 2030 van de partij moet ontwikkelen.

Voor zowel Samar als Rabia vormden openheid, een diverse sfeer en de mogelijkheid om relevante vaardigheden te leren uiteindelijk een waardevolle training.

"Democratie is als een tuin met duizenden bloemen van verschillende kleuren" zegt Samar, "het is dit verschil van kleuren dat haar rijkdom maakt."

TSoP is trots op haar afgestudeerden en hun inzet voor diversiteit en samenwerking. Het zal een plek blijven waar de nieuwe generatie politici van Tunesië het vak van politicus kan leren.

TSoP wordt geleid en gecoördineerd door de Centrum voor mediterraanse en internationale studies (CEMI)en ondersteund door NIMD in samenwerking met DEMO Finland.

Meer over NIMD's scholen voor democratie over de hele wereld hier.