De politiek kan het gebroken hulpsysteem repareren, maar moet dat eerst doen

Door Simone Filippini en Anthony Smith*

Op 16 juli, Vijftien vooraanstaande economen stellen in The Guardian dat de 'effectiviteit van hulp'-rage er niet in slaagt de onderliggende oorzaken van armoede aan te pakken.. Ze stellen dat gerandomiseerde controleproeven, logframes en tick-box resultatenkaders de kwesties missen die echt aangepakt moeten worden, de kwesties die zouden bijdragen tot echte verandering en dat we te vaak proberen een pleister aan te brengen op een gapende wond.

Daar zijn we het roerend mee eens! Als we geen verandering teweegbrengen en beginnen met het aanpakken van de onderliggende oorzaken, zullen we de ambitieuze mondiale agenda voor ontwikkeling, namelijk Agenda 2030, nooit bereiken. Nu de internationale gemeenschap de lat hoog heeft gelegd, moeten we de daad bij het woord voegen met concrete acties die de oorzaken van ongelijkheid, conflicten en instabiliteit in de wereld aanpakken.

De onderliggende oorzaken aanpakken betekent beginnen met effectieve politiek. In de meeste landen met een achterstand op het gebied van de Duurzame Ontwikkelingsdoelen functioneert het politieke systeem niet goed. Maar al te vaak is het politieke systeem het probleem, in plaats van dat het problemen oplost. In sommige gevallen gaat het om leiders die weigeren hun macht op te geven en de voordelen die daarmee gepaard gaan, zoals toegang tot waardevolle economische hulpbronnen. Een consistent kenmerk van veel leiders is dat ze hun positie gebruiken voor persoonlijk gewin. Weinig leiders in landen die laag scoren op indexen zoals de Human Development Index komen geld tekort.

Het kan ook een kwestie zijn van niet goed functionerende democratische basisinstellingen zoals parlementen - die de uitvoerende macht beschermen in plaats van deze aan te vechten; wetgeving goedkeuren in plaats van deze te controleren; sociale tegenstellingen verergeren in plaats van deze te helen.

Het bouwen van scholen, ziekenhuizen en wegen is enorm belangrijk, maar als we de politieke dimensie niet aanpakken, zal geen van deze inspanningen leiden tot duurzame verandering.

Waarom richten we ons dan niet op het repareren van de politiek in plaats van het te negeren? Wordt het verantwoordelijk houden van leiders en hen aansporen om hun beloften na te komen politiek gezien als te gevoelig of te riskant? Misschien voelen de internationale gemeenschap en donoren zich meer op hun gemak bij het financieren van meer technische ondersteuning en willen ze niet met vuur spelen.

Als we armoede, conflicten en ongelijkheid in de wereld willen overwinnen, moeten we dus doortastend zijn. Als we investeringen en economische groei willen stimuleren, moeten we eisen dat politieke leiders verantwoording afleggen. We moeten systemen van verantwoording helpen opbouwen waarin burgers vertrouwen kunnen hebben. We moeten representatieve politieke partijen en parlementen eisen en alle burgers, ongeacht hun geslacht of ras of handicap, helpen actief deel te nemen aan de politiek en goed vertegenwoordigd te zijn. En we moeten gelijke rechtspraak eisen, met rechtbanken die de wet eerlijk toepassen op iedereen. Op die manier bevorderen we een omgeving die vrede, stabiliteit, sociaaleconomische groei en kansen voor iedereen mogelijk maakt.

Deze transformatie zal echter niet gemakkelijk zijn. Kwesties als een ondemocratische politieke cultuur, gepersonaliseerd leiderschap, genderdiscriminatie of cliëntelisme zijn diep geworteld in de samenleving en moeten op een proactieve en duurzame manier worden aangepakt. We moeten ervoor zorgen dat politieke instellingen effectief functioneren en dat politici verantwoordelijk handelen met het belang van de mensen voor ogen. Dat betekent investeren in de vaardigheden en waarden van die politici.

Als we er echt voor willen zorgen dat in 2030 niemand achterblijft, moeten de ontwikkelingspartners en donoren eerlijk zijn en lef tonen. We moeten het intrinsieke verband erkennen tussen succes op de ontwikkelingsagenda's en politiek. De politiek kan het gebroken hulpsysteem repareren, maar dat moet eerst gebeuren!

*Simone is uitvoerend directeur van NIMD. Ze is voormalig Nederlands ambassadeur en voormalig CEO van de Nederlandse humanitaire en ontwikkelingsorganisatie Cordaid. Tweet @SimoneFilippini

Anthony is de Chief Executive van Westminster Stichting voor Democratie (WFD)Hij is lid van de adviesraad voor mensenrechten van de Britse minister van Buitenlandse Zaken en van het bestuur van het Europees Partnerschap voor Democratie. Daarvoor was hij directeur internationale betrekkingen bij DFID. Tweet @adr_smith